Metoda RASCEF: przepis na prompt idealny!

W coraz bardziej zautomatyzowanym i zinformatyzowanym świecie sztucznej inteligencji, skuteczne formułowanie promptów do modeli językowych to klucz do uzyskania precyzyjnych, użytecznych i jasnych odpowiedzi. Pisaliśmy już, że kontekst jest niezwykle istotny, ale warto poznać narzędzie, które pomaga jeszcze sprawniej tworzyć efektywne polecenia.

Jednym z najbardziej praktycznych rozwiązań jest metoda RASCEF, czyli: Role, Action, Steps, Context, Examples, Format (Rola, Akcja, Kroki, Kontekst, Przykłady, Format). To uniwersalne narzędzie, po które sięgają zarówno specjaliści, jak i osoby nietechniczne, zapewniając uporządkowane i profesjonalne komunikowanie się z modelami AI.

Na wysoką skuteczność tej techniki wskazują nawet zaawansowani badacze AI. Tulsee Doshi (Google Gemini) oraz Madhavi Sewak (Google DeepMind) podkreślały w rozmowie na kanale Superhuman.AI, że odpowiednia konstrukcja promptów według RASCEF często przewyższa efekty kosztownego dostrajania modeli. Sewak zauważył: „Odpowiednie pobudzanie tych modeli i przekazywanie im właściwych informacji i kontekstu… może naprawdę pomóc w stworzeniu bardzo dobrego agenta”.

Opis metody RASCEF:

• Role (Rola): Określa, jaką rolę ma przyjąć model (np. ekspert, tłumacz, prawnik, trener sportowy).
• Action (Akcja): Definiuje zadanie do wykonania (np. wyjaśnij, porównaj, podsumuj, oblicz).
• Steps (Kroki): Precyzuje kolejność działań (np. opisz sytuację, oceń, podaj wnioski).
• Context (Kontekst): Ustala szczegóły sytuacji, dane wejściowe lub specyfikę zadania, by model lepiej rozumiał polecenie.
• Examples (Przykłady): Prezentuje fragmenty wzorcowych odpowiedzi, styl lub poziom szczegółowości.
• Format (Format): Wskazuje oczekiwaną formę odpowiedzi (np. lista, tabela, podsumowanie, esej).

Przykład promptu według RASCEF:

• Role: Jesteś ekspertem ds. prawa pracy w Polsce.
• Action: Wyjaśnij obowiązki pracodawcy dotyczące zgłaszania pracownika do ZUS.
• Steps: 1) Przedstaw wymagane dokumenty, 2) Opisz procedurę zgłoszenia, 3) Podaj terminy, 4) Wskaż najczęstsze błędy.
• Context: Pracodawca zatrudnia pracownika na umowę o pracę od 1 września 2025 r.
• Examples: Przykład odpowiedzi: „Pracodawca musi złożyć formularz ZUA do ZUS w ciągu 7 dni od zatrudnienia pracownika…”
• Format: Podziel odpowiedź na sekcje z nagłówkami („Dokumenty”, „Procedura”, „Terminy”, „Błędy”).

Z mojego doświadczenia wynika, że metoda RASCEF zdecydowanie podnosi jakość i precyzję współpracy z AI, ułatwiając profesjonalne wykorzystanie tej technologii w codziennej pracy. 

Marcin Szumlański

Adwokat, który od wielu lat prowadzi własną kancelarię prawną, wspierając klientów w rozwiązywaniu kompleksowych spraw z zakresu prawa gospodarczego i cywilnego. Jest ekspertem nie tylko w tradycyjnych obszarach prawa, ale także pasjonatem nowych technologii – szczególnie sztucznej inteligencji i jej praktycznych zastosowań w pracy prawnika. Prowadził szkolenie z zakresu inżynierii promptów dla prawników, dzieląc się wiedzą na temat skutecznego korzystania z AI w profesjonalnej praktyce adwokackiej.

Chcesz dowiedzieć się więcej o praktycznym wykorzystaniu prompt engineeringu w Twojej kancelarii?

Zapraszamy do kontaktu i dyskusji na temat tego, jak metoda RASCEF może zrewolucjonizować Twoją codzienną pracę prawniczą. Razem możemy opracować dedykowane strategie promptowania dostosowane do specyfiki Twojej praktyki.

FAQ – Najczęściej zadawane pytania

Czym dokładnie jest metoda RASCEF i dlaczego jest szczególnie istotna dla prawników?

Metoda RASCEF to strukturyzowane podejście do tworzenia promptów dla modeli AI, które składa się z sześciu kluczowych elementów: Role (rola), Action (akcja), Steps (kroki), Context (kontekst), Examples (przykłady) oraz Format (format odpowiedzi). Dla prawników ma szczególne znaczenie z kilku powodów.
Po pierwsze, prawo wymaga absolutnej precyzji i dokładności – niewłaściwie sformułowane zapytanie może prowadzić do błędnych odpowiedzi lub tzw. „halucynacji” AI, co w kontekście pracy prawniczej jest niedopuszczalne.
Po drugie, metoda RASCEF pozwala prawnikowi na dokładne zdefiniowanie kontekstu sprawy, co jest kluczowe przy analizie złożonych zagadnień prawnych wymagających uwzględnienia specyfiki danej dziedziny prawa (np. prawo pracy, prawo gospodarcze, prawo cywilne).
Po trzecie, poprzez określenie kroków (Steps) prawnik może uzyskać uporządkowaną, logiczną analizę sprawy, która uwzględnia wszystkie etapy rozumowania prawniczego.
Wreszcie, badania prowadzone przez ekspertów Google DeepMind i Google Gemini potwierdzają, że odpowiednie promptowanie według metody RASCEF może przewyższać efekty kosztownego dostrajania modeli AI, co oznacza, że każdy prawnik, niezależnie od zasobów technicznych, może uzyskać profesjonalne wyniki.​

Jakie są najczęstsze błędy przy stosowaniu metody RASCEF i jak ich unikać?

Najczęstszym błędem przy stosowaniu metody RASCEF jest pomijanie któregoś z elementów lub zbyt ogólne ich formułowanie. Wielu prawników popełnia błąd niedefiniowania roli, zakładając, że AI „samo wie”, jakiej perspektywy oczekujemy – tymczasem różnica między rolą „prawnika prawa pracy” a „prawnika prawa cywilnego” może znacząco wpłynąć na jakość odpowiedzi.
Drugi powszechny błąd to brak konkretnego kontekstu – ogólne pytania typu „jak przygotować pozew” bez podania szczegółów sprawy prowadzą do równie ogólnych, mało użytecznych odpowiedzi.
Trzeci problem to nieokreślenie formatu odpowiedzi, co skutkuje otrzymaniem treści w formie nieadekwatnej do potrzeb (np. esej zamiast listy kontrolnej).
Czwarty błąd to brak przykładów – AI nie wie, jakiego poziomu szczegółowości czy stylu oczekujemy, jeśli tego nie wskażemy. Aby unikać tych błędów, należy systematycznie przechodzić przez wszystkie sześć elementów RASCEF, traktując je jako checklistę.
Warto również stosować iteracyjne podejście – po otrzymaniu pierwszej odpowiedzi analizujemy ją i doprecyzowujemy prompt, dodając brakujące elementy lub uszczegóławiając te, które były zbyt ogólne.
Regularnie testowanie różnych wersji promptów i dokumentowanie tych, które przynoszą najlepsze rezultaty, pozwala stworzyć własną bibliotekę skutecznych szablonów dla typowych zadań występujących w kancelarii.​